Với đặc điểm là lĩnh vực quản lý của ngành rộng, phức tạp, mang tính lịch sử, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều địa phương và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của nhân dân; trong khi số lượng cán bộ làm công tác thanh tra mỏng, đây là một trong những khó khăn gây ảnh hưởng nhiều đến kết quả hoạt động công tác của Thanh tra Sở.

Nhận thức vị trí, vai trò hết sức quan trọng  của công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo, tập thể cán bộ công chức Thanh tra Sở đã tiếp tục kế thừa và phát huy những truyền thống của các thế hệ đi trước, không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, kinh nghiệm, nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu, phát huy đoàn kết, phấn đấu hoàn thành toàn diện và vượt mức kế hoạch thanh tra, kiểm tra hàng năm, qua đó góp phần tích cực vào việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của ngành trên địa bàn tỉnh. 

Những kết quả nổi bật của Thanh tra Sở trong năm năm (2010 - 2014).

Công tác thanh tra, kiểm tra được quan tâm chỉ đạo sát sao, kịp thời, việc tổ chức các cuộc thanh tra, kiểm tra đảm bảo đúng kế hoạch, tiến độ, chất lượng, đúng pháp luật và thẩm quyền. Trong 5 năm đã thực hiện hơn 40 cuộc thanh tra tại 246 đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, tập trung ở các lĩnh vực như lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội  và an toàn vệ sinh lao động, bảo trợ xã hội, người có công, phòng chống tệ nạn xã hội; hàng năm tổ chức ít nhất 01 cuộc thanh tra hành chính gắn với thanh tra trách nhiệm thủ trưởng về công tác phòng chống tham nhũng đối với các phòng chuyên môn, đơn vị thuộc Sở, đồng thời tham mưu chỉ đạo 100% phòng chuyên môn, đơn vị trực thuộc duy trì công tác tự kiểm tra trong nội bộ cơ quan, đơn vị. Cùng với việc tổ chức tốt các cuộc thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch, Thanh tra Sở đã chủ động thực hiện tốt các cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất theo yêu cầu công tác quản lý của ngành và theo chỉ đạo của cấp trên. Qua thanh tra đã phát hiện nhiều tồn tại của đơn vị, doanh nghiệp trong quá trình chấp hành chính sách pháp luật, đưa ra trên 1.200 kiến nghị yêu cầu các đơn vị được thanh tra thực hiện khắc phục và trên 200 kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi bổ sung cơ chế chính sách cho phù hợp với thực tiễn ở cơ sở. Đình chỉ gần 400 máy móc thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh lao động những chưa được kiểm định kỹ thuật an toàn hoặc đã hết hạn kiểm định; kiến nghị truy thu nộp ngân sách 117,436 triệu đồng đối với các đối tượng hưởng sai về chế độ chính sách đối với người có công với cách mạng; yêu cầu thực hiện cấp bù trợ cấp đột xuất, thường xuyên cho đối tượng bảo trợ xã hội với số tiền 113 triệu đồng. Thực hiện xử phạt vi phạm hành chính đối với 30 đơn vị, doanh nghiệp về lĩnh vực lao động với số tiền gần 300 triệu đồng nộp ngân sách nhà nước… Quá trình thanh tra, kiểm tra được tiến hành đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, kết luận thanh tra đảm bảo chính xác, khách quan; sau thanh tra, thực hiện tốt việc theo dõi, đôn đốc thực hiện kết luận thanh tra theo quy định.      

Xác định công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm chống lãng phí luôn là nhiệm vụ trọng tâm của ngành, trong thời gian qua Thanh tra Sở đã tham mưu thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo đảm bảo kịp thời, đúng pháp luật, hạn chế điểm nóng, tái khiếu kiện, phải giải quyết lại. Trong 5 năm đã tiếp 114 lượt công dân; tiếp nhận, xử lý 313 đơn khiếu nại tố cáo, kiến nghị, đề nghị, trong đó thuộc thẩm quyền 144 vụ. Đã tham mưu giải quyết và giải quyết dứt điểm 100% đơn thuộc thẩm quyền, không để xảy ra tình trạng đơn, thư tồn đọng. Tham mưu cho Giám đốc Sở ban hành 43 Quyết định giải quyết khiếu nại và 09 kết luận xử lý tố cáo; Chánh Thanh tra Sở trực tiếp ban hành 60 quyết định giải quyết khiếu nại thuộc lĩnh vực lao động. Qua công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị cắt trợ cấp của 06 trường hợp hưởng chế độ ưu đãi người có công với cách mạng trái quy định, kiến nghị truy thu về ngân sách số tiền hưởng sai là 348 triệu đồng; yêu cầu chủ sử dụng lao động thanh toán tiền công, tiền lương doanh nghiệp nợ của người lao động với số tiền 320 triệu đồng; yêu cầu đóng nộp tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp mà doanh nghiệp nợ đọng cơ quan bảo hiểm xã hội với số tiền hơn 4 tỷ đồng, giải quyết các chế độ liên quan đến bảo hiểm xã hội với số tiền hơn 600 triệu đồng, đảm bảo quyền lợi cho trên 200 lao động; minh oan cho 06 công dân và kiến nghị xử lý hành chính 06 công dân qua công tác giải quyết tố cáo. Đặc biệt, nhiều vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài như vụ tố cáo kéo dài 10 năm đối với thương binh Nguyễn Hồng Tiến ở Bát Xát, vụ giải quyết đơn khiếu nại tập thể của 53 công nhân thuộc Công ty Cổ phần xi măng Lào Cai, vụ khiếu nại tập thể của 14 lao động thuộc Công ty TNHH Vệ sinh Môi trường đô thị Huy Hoàng, hiện nay đang tham mưu giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo của nhiều người đối với quyết định điều chỉnh trợ cấp người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học... Qua đó giúp cho công tác quản lý của ngành ngày càng có hiệu quả, đảm bảo sự công minh, công bằng trong việc thực hiện các chế độ chính sách của nhà nước đến đối tường, góp phần tích cực vào việc ổn định tình hình tật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh. Công tác phòng, chống tham nhũng được duy trì và tổ chức thực hiện tốt, kịp thời phát hiện phát hiện những dấu hiệu, hành vi sai phạm, tiêu cực để chấn chỉnh, xây dựng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức của Sở và của ngành ở địa phương ngày càng có bản lĩnh chính trị, đạo đức lối sống tốt và tích cực đấu tranh đối với những biểu hiện sai trái, tiêu cực ; đồng thời phát hiện những bất cập trong cơ chế, chính sách thuộc lĩnh vực của ngành để kiến nghị, đề nghị sửa đổi, bổ sung chính sách pháp luật cho phù hợp.

Công tác thanh tra, kiểm tra hướng dẫn đối với các địa phương, các doanh nghiệp, cơ sở lao động về công tác khai báo, điều tra, báo cáo về tai nạn lao động được duy trì thực hiện tốt, đảm bảo thực hiện đầy đủ và kịp thời các chế độ chính sách đối với người bị tai nạn lao động và thân nhân của người bị tai nạn lao động. Trong 5 năm, đã tổ chức điều tra, kết luận 65 vụ tai tai nạn lao động thuộc thẩm quyền. Qua công tác điều tra tai nạn lao động đã  đưa ra các biện pháp để các doanh nghiệp, đơn vị, cơ sở cải thiện điều kiện lao động, phòng ngừa tai nạn lao động tương tự có thể tái diễn; yêu cầu chủ sử dụng lao động bồi thường, trợ cấp cho thân nhân người bị tai nạn lao động với số tiền gần 3,5 tỷ đồng.

Nhận thức được tầm quan trọng của công tác cán bộ, xây dựng lực lượng, hàng năm Thanh tra Sở đã chủ động tham mưu thực hiện tốt việc tuyển dụng, tiếp nhận tăng cường đội ngũ cán bộ thanh tra; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống cho đội ngũ cán bộ, công chức Thanh tra Sở. Căn cứ vào Đề án nâng cao năng lực Thanh tra ngành Lao động - Thương binh và Xã hội đến năm 2020 ban hành kèm theo Quyết định số 2155/QĐ - TTg  ngày 11/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 193/QĐ - BLĐTBXH ngày 19/02/2014 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc triển khai thực hiện Đề án, Thanh tra Sở đã chủ động tham mưu cho Sở  xây dựng và trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án trên địa bàn tỉnh Lào Cai tại Quyết định số 2794/QĐ-UBND ngày 02/10/2014. Tính đến tháng 6/2015, Thanh tra Sở có 07 cán bộ, công chức thanh tra (tăng 03 người so với năm 2010), trong đó: có 100% cán bộ, công chức thanh tra có trình độ đại học với các chuyên ngành phù hợp với các lĩnh vực quản lý của ngành; 04/07 người đã được bổ nhiệm thanh tra viên; 04/07 người đã được đào tạo nghiệp vụ thanh tra viên chính; 03/07 người có trình độ cao cấp lý luận chính trị. Tập thể cán bộ, công chức Thanh tra Sở luôn đoàn kết, thống nhất, nghiêm túc thực hiện đúng 5 điều kỷ luật đối với cán bộ than tra, thực hiện đúng chức trách nhiệm vụ trong thực thi nhiệm vụ và công vụ công chức.

Đạt được kết quả như trên là nhờ có sự chỉ đạo sâu sát và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thanh tra của Ban Giám đốc Sở; sự quan tâm hướng dẫn, chỉ đạo thường xuyên của Thanh tra Tỉnh Lào Cai và Thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội. Qua thực tiễn công tác, bản thân mỗi cán bộ công chức Thanh tra Sở ngày càng nhận thức rõ hơn chức năng công cụ của quản lý nhà nước qua hoạt động công tác thanh tra, nhận thức được sâu sắc hơn về những bài học kinh nghiệm thực tiễn đúc kết được qua hoạt động thanh tra những năm qua đó là:

Một là, nội dung thanh tra phải bám sát yêu cầu chỉ đạo của cơ quan quản lý nhà nước, phục vụ trực tiếp cho hoạt động quản lý của cơ quan quản lý nhà nước; phải bám sát vào định hướng chỉ đạo của Thanh tra tỉnh và Thanh tra bộ. Thực hiện tốt yêu cầu này, vừa đảm bảo các quy định của Luật Thanh tra trong việc giúp cho cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp thực hiện tốt chức năng quản lý của mình, vừa đảm bảo thống nhất, đồng bộ trong hoạt động công tác thanh tra, kiểm tra từ Tỉnh, từ Bộ đến Sở, đảm bảo đúng trọng tâm, trọng điểm và hạn chế trùng chéo trong hoạt động thanh tra.

Hai là, hoạt động thanh tra phải tranh thủ tốt sự phối hợp vào cuộc của các phòng chuyên môn của Sở, các cơ quan, ban ngành liên quan của Tỉnh. Xuất phát từ thực tiễn là lực lượng cán bộ Thanh tra Sở rất mỏng so với yêu cầu nhiệm vụ, đồng thời các lĩnh vực quản lý của ngành rộng, liên quan đến nhiều ngành, nhiều địa phương. Do đó làm tốt công tác phối hợp với các phòng chuyên môn, các cơ quan, ban ngành của Tỉnh trong hoạt động công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo sẽ là một trong những yếu tố quan trọng góp phần thực hiện thắng lợi, toàn diện chương trình kế hoạch công tác thanh tra, kiểm tra hàng năm của Sở.

Ba là, phải chấp hành và tuân thủ nghiêm quy chế đoàn thanh tra, đặc biệt là trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo phải luôn chú trọng việc đảm bảo tính khách quan, chính xác, đảm bảo trình tự, thủ tục, không đánh giá, kết luận dựa trên yếu tố chủ quan, một chiều.

Bốn là, tiếp tục coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa việc xử lý khắc phục hậu quả, theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kết luận thanh tra đối với các đơn vị được thanh tra. Đây là một trong những khó khăn vướng mắc của Thanh tra Sở trong những năm qua, mặc dù công này luôn được quan tâm thực hiện, tuy nhiên đối với các cuộc thanh tra về pháp luật lao động, nhất là các cuộc thanh tra về công tác an toàn vệ sinh lao động, nhiều đối tượng thanh tra là các doanh nghiệp ngoài tỉnh đến thi công tác công trình tại tỉnh, việc đôn đốc thực hiện kết luận than tra gặp rất nhiều khó khăn, cần phải phối hợp với Thanh tra Lao động - TBXH các địa phương khác để liên hệ với đối tượng được thanh tra.

Năm là, coi trọng việc tổ chức theo dõi, nắm bắt thông tin về đối tượng, doanh nghiệp theo chuyên ngành quản lý. Qua thực tế nhiều năm, Thanh tra Sở nhận thấy để thực hiện hiệu quả hoạt động thanh tra chuyên đề đối với các doanh nghiệp phải có cán bộ có chuyên môn phù hợp với lĩnh vực chuyên đề thanh tra, yêu cầu này có thể đáp ứng được khi tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành nhưng không dễ thực hiện khi tổ chức hoạt động thanh tra thường xuyên theo kế hoạch. Do đó phải phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý nhà nước tổ chức thu thập thông tin của doanh nghiệp liên quan đến chuyên ngành thanh tra và theo dõi một cách hệ thống, qua đó phát hiện kịp thời dấu hiệu vi phạm để tổ chức thanh tra, tham mưu kiến nghị xử lý vi phạm, kiến nghị bổ sung biện pháp quản lý nhà nước.

Sáu là, phải tiếp tục đẩy mạnh việc tham mưu bổ sung, xây dựng kiện toàn đội ngũ cán bộ Thanh tra Sở đảm bảo về số lượng, tinh thông về nghiệp vụ, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức lối sống tốt, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới; tham mưu tổ chức thực hiện hiệu quả kế hoạch thực hiện Đề án nâng cao năng lực Thanh tra Lao động - Thương binh và Xã hội đến mă 2020 của Tỉnh.

Bảy là, tiếp tục chú trọng và đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tổng kết, đánh giá rút ra các bài học kinh nghiệm trong hoạt động công tác than tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng của Sở; rà soát, phát hiện và kiến nghị bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện hệ thống các văn bản thuộc lĩnh  vực quản lý của ngành để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, hạn chế chồng chéo trong hoạt động quản lý cũng như trong hoạt động công tác thanh tra của ngành.

Cùng với sự phát triển đi lên của ngành Lao động - TBXH trong 70  năm qua, Thanh tra Sở đã ngày càng trưởng thành và phát triển, hoạt động công tác thanh tra đã thực sự góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của ngành. Bước sang giai đoạn mới, thời kỳ CNH-HĐH đất nước, mở cửa và hội nhập, nhiệm vụ của ngành ngày càng nặng nề hơn. Tập thể cán bộ, công chức Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lào Cai tiếp tục phát huy truyền thống của ngành, đoàn kết một lòng, vượt qua mọi khó khăn thử thách, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công tác thanh tra hàng năm, tiếp tục góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước của ngành, góp phần ổn định chính trị, xã hội trên địa bàn tỉnh./.